RIJSSEN/ENSCHEDE - De beiaardiers van de Twentse carillons in Rijssen, Enschede en Drienerlo (UT) treden...
Het weer in Twente: Buien maar ook meer zon
TWENTE - Ook in het weekend zijn er buien. Wel is er meer ruimte voor de zon, zeker zondag. Het blijft...
Inloopspreekuur vragen over de bus, trein of haltetaxi in Borne
BORNE - Heeft u vragen over de bus, trein of haltetaxi? OV-ambassadeurs helpen u graag op weg.
Maak van je tuin een aantrekkelijke plek waar je echt graag komt
OLDENZAAL - In 2,5 uur krijg je van ervaren natuurexperts inspiratie, tips en voorbeelden om jouw tuin aantrekkelijker te maken.
Lutheria Niveau 4.2, 6.2, 6.3 en C1 kampioen!
DE LUTTE - In de eerste helft van de competitie wisten de meiden van 4.2, Dieke, Dente, Niene en Felien het kampioenschap te behalen.
Kinderactiviteit ‘Lammetjes aaien’ op Hof Espelo
ENSCHEDE - Kom je ook op kraamvisite?
Cobblestone bestaat 20 jaar en dat vieren we!
OLDENZAAL - We vieren dit met een paar jubileum-dubbelconcerten:” 2 voor de prijs van 1 zullen we maar zeggen”
Filmhuis Oldenzaal vertoont de film ‘Los Colonos’
OLDENZAAL - Tierra del Fuego, 1901. In het zuidelijkste puntje van Zuid-Amerika schakelt een tirannieke...
Vroege vogelwandeling over de Wilmersberg
DE LUTTE - Op zondag 14 april aanstaande organiseert IVN-Oldenzaal een vogelexcursie door het glooiende...
Wandelen tegen MS: Sluit je aan bij onze jaarlijkse wandeltocht!
OLDENZAAL - Op zondag 14 april 2024 nodigt Oldenzaal tegen MS u uit om deel te nemen aan hun jaarlijkse...
Jeugd familie Theatercollege over de Wolf
OLDENZAAL - Na 150 jaar is de wolf terug in Nederland. Dit kan niemand zijn ontgaan.
Maak kennis met vliegen op de instapdag van de Twentse Ultralichte Vliegclub
NORDHORN - Als je serieus overweegt een RPL-MLA brevet te halen dan wil je graag zoveel mogelijk te weten...
Historische grenspaal krijgt nieuwe plek, vlakbij oorspronkelijke locatie
NOORD DEURNINGEN - De historie levendig kunnen maken.” – Patrick Welman, voorzitter Oudheidkamer Twente.
Di 20-12-2016
OLDENZAAL - Oudste gevonden skeletten Plechelmusplein uit 7e-8e eeuw. In de periode 2011-2013 vonden op het Oldenzaalse Plechelmusplein archeologische opgravingen plaats. Het plein is ruim duizend jaar een begraafplaats geweest voor Oldenzaal en de omringende marken en het bevat een rijk bodemarchief. Nadat de graafwerkzaamheden waren afgerond, is het onderzoek achter de schermen verder gegaan. Naast de archeologie omvatte dit
een populatieonderzoek, bestaande uit een DNA-onderzoek, een fysisch antropologisch en een isotopenonderzoek. De resultaten zijn op 19 december in het stadhuis van Oldenzaal bekendgemaakt.
Wethouder Trees Vloothuis vindt het bijzonder dat een dergelijk uniek onderzoek in Oldenzaal heeft plaatsgevonden. “Oldenzaal heeft een prachtige historie. Met behulp van dit onderzoek zijn we meer te weten gekomen over het middeleeuwse Oldenzaal en de vroegere Oldenzalers.” De complete onderzoeksrapportage is vanaf 20 december te downloaden via de website van de gemeente. De tijdelijke expositie Cold Cases in museum het Palthe Huis geeft een toelichting op de manier waarop het onderzoek heeft plaatsgevonden en de betekenis van de onderzoeksrestultaten.
Presentatie vondsten en ontdekkingen.
De presentatie van de onderzoeksresultaten werd gegeven door voormalig regioarcheoloog Hans Oude Rengerink, projectleider Gavin Williams van ADC ArcheoProjecten, Raphaël Panhuysen van de Universiteit van Amsterdam, Lisette Kootker van de Vrije Universiteit Amsterdam en Eveline Altena van
het Leids Universitair Medisch Centrum. Deze laatste drie wetenschappers vormen samen het samenwerkingsverband Skeletloket. De presentaties gingen in op een aantal vondsten en ontdekkingen. Een opmerkelijke vondst betrof begravingen uit de 7e of 8e eeuw. Andere interessante vondsten zijn onder
meer twee massagraven, dodenkransen (‘maiden crowns’) en het fundament van een belangrijk gebouw.
Eeuwenoude begraafplaats
Het plein rondom de St. Plechelmusbasiliek was eeuwenlang een begraafplaats voor de bewoners van Oldenzaal en de omringende marken. Volgens ruwe berekeningen hebben er in de periode 600 tot 1829 na Christus zo’n 30.000 begravingen plaatsgevonden. Tijdens het onderzoek zijn ter hoogte van de huidige kerktoren mogelijk resten van het oudste kerkgebouw van de St. Plechelmuskerk aangetroffen. De resten liggen deels onder het huidige gebouw. Onder de aangetroffen funderingen lagen menselijke skeletten, waarvan één is gedateerd tussen 903-1146. De oudst gedateerde skeletten zijn ook in het noordwestelijk deel van het onderzoeksgebied aangetroffen: een skelet met een datering van 615- 745. Hier is ook een grafkist met een datering in de 7e of 8e eeuw gevonden, waaruit kan worden opgemaakt dat het Plechelmusplein al langer een begraafplaats was dan tot op heden bekend was.
Populatieonderzoek
Uit het populatieonderzoek bleek de verhouding mannen/vrouwen en meisjes/ jongens min of meer gelijk te zijn binnen de onderzochte selectie van 200 individuen. De leeftijdsverdeling wijkt echter af van het normale beeld uit deze periode; het totale aantal onvolwassenen is lager dan verwacht. De gemiddelde
leeftijd bij overlijden van volwassenen verschilt niet of nauwelijks tussen de geslachten, dit was gemiddeld tussen de 34 en 38 jaar. Het strontium- en het zuurstofisotopenonderzoek wijzen uit dat de overgrote meerderheid van de onderzochte individuen uit Oldenzaal en omgeving afkomstig waren.
Hoewel sommige individuen duidelijk van een grote afstand naar de regio Oldenzaal zijn gekomen, kwamen de meeste migranten uit Nederland. De genetische variatie duidt echter zeker niet op een gesloten gemeenschap, waardoor geconcludeerd kan worden dat er meer sprake is van mobiliteit dan
van migratie. Dit sluit aan bij de wetenschap dat op het Plechelmusplein mensen uit zowel Oldenzaal als de omringende marken werden begraven. Het koolstof- en het stikstofisotopenonderzoek geven inzicht in het dieet van de middeleeuwse Oldenzalers. Opvallend is de minimale aanwezigheid van vis.
Hoewel dit logisch kan lijken gezien de geografische ligging van Oldenzaal, kan hieruit ook worden geconcludeerd dat vis niet of nauwelijks werd aangevoerd. Uit het DNA-onderzoek zijn verschillende vormen van verwantschap naar voren gekomen. Verwante personen lagen vaak bij elkaar in de buurt begraven ̶ een patroon dat over de hele periode zichtbaar is ̶ en voornamelijk in het noordelijke en westelijke deel van de begraafplaats. Het is mogelijk dat hier specifieke sociale factoren aan ten grondslag liggen. Samenvattend laat het onderzoek zien dat de onderzochte populatie zeer stabiel was. De veranderingen die zijn waargenomen zijn vooral het gevolg van veranderingen in levenswijze, niet zozeer van veranderingen van de populatie zelf. Het onderzochte deel van de populatie is vooral representatief voor de lagere sociale klassen van de bevolking, die veel lichamelijke arbeid hebben verricht.
Tien Oer-Oldenzalers
Een zijstapje in het DNA-onderzoek was een zoektocht naar een ‘Oer-Oldenzaler’; een DNA-match tussen op het plein opgegraven individuen en huidige Oldenzalers. Hiervoor hebben mannen die konden aantonen in een rechte mannelijke lijn af te stammen van voorouders die tot ten minste de 18e eeuw in Oldenzaal of omstreken woonden DNA afgestaan. In juni van dit jaar werd bekendgemaakt dat van de 129 deelnemers tien personen genetisch zijn verbonden met drie van de op het Plechelmusplein opgegraven en nader onderzochte individuen. Deze drie voorouders zijn volgens de archeologen respectievelijk in de periode 1444-1829, 1641-1829 en 1500-1829 overleden.
Expositie Cold Cases
In museum het Palthe Huis is vanaf 20 december de expositie Cold Cases geopend. Aan de hand van de opgravingen op het Plechelmusplein en het daaraan gekoppelde populatieonderzoek wordt kennis gemaakt met het werk van hedendaagse archeologen. De expositie is interessant voor bezoekers van alle leeftijden. Voor kinderen is speciaal educatief materiaal beschikbaar.
Overige activiteiten
Aan het onderzoek zijn, naast de expositie in het Palthe Huis, verschillende activiteiten gekoppeld. VVV Tourist Info Oldenzaal heeft in het kader van de erfgoedroutes een route Plechelmusplein uitgebracht, waarin het onderzoek aandacht krijgt. In het nieuwe jaar geven de aan het onderzoek verbonden wetenschappers lezingen in de bibliotheek. In samenwerking met een aantal Oer-Oldenzalers en gemeentearchivaris Niels Bakker wordt een bijeenkomst over stamboomonderzoek gepland. Heinink Media geeft op termijn een boek over het onderzoek uit. De verschillende activiteiten zullen onder meer worden
gecommuniceerd via de website van de gemeente en lokale media.
Tweet |
|
|
|
|